Framework Thinking - jak usprawnić myślenie i komunikację w 3 prostych krokach #EN40

TL;DR

Framework thinking to sztuka upraszczania złożoności poprzez tworzenie spójnych struktur myślowych
Wszystkie ramy myślowe robią trzy rzeczy: upraszczają złożoność, priorytetyzują elementy i strukturyzują informacje
Początek pracy z ramami to stosowanie zasady 80/20 – skup się na 20% informacji, które dają 80% rezultatów
Myśl trójkami – trenuj identyfikację trzech najważniejszych elementów w każdym temacie
Zamiast próbować zapamiętać setki ram myślowych, opanuj kilka kluczowych i dostosuj je do konkretnych sytuacji
Skuteczne ramy to te, które odpowiadają na konkretne problemy – np. PREP do komunikacji czy formuła Revenue = Units × Price do analizy przychodów
Mózg naturalnie kategoryzuje informacje – framework thinking wykorzystuje ten mechanizm i go usprawnia

Wprowadzenie

Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego niektórzy ludzie zawsze wiedzą, co powiedzieć? Potrafią błyskawicznie odpowiadać na pytania, nigdy nie wydają się zmieszani i zawsze mają jasno uporządkowane myśli. Jak wyjaśnia Vicky w swoich materiałach o framework thinking, sekret nie tkwi w wysokim IQ, ale w umiejętności strukturyzowania informacji.

Kontynuuję moją serię, w której dzielę się najcenniejszymi informacjami z interesujących materiałów edukacyjnych, do których warto wracać. W dzisiejszym artykule skupię się na koncepcji framework thinking (myślenia ramowego) prezentowanej przez Vicky, ekspertkę w tej dziedzinie.

Framework thinking to podejście polegające na organizowaniu myśli w uporządkowane struktury – „ramy myślowe”, które pozwalają na szybsze i bardziej przejrzyste myślenie. Jak tłumaczy Vicky, „frameworks są po prostu uproszczonymi reprezentacjami tego, jak działa świat”. To podejście jest stosowane przez firmy konsultingowe, gigantów technologicznych jak Apple i Google, a także przez inwestorów takich jak Charlie Munger czy Warren Buffett.

Czym są ramy myślowe i jak działają?

Jak podkreśla Vicky w swoich materiałach, wszystkie skuteczne ramy myślowe wykonują trzy kluczowe operacje:

Upraszczają złożoność – rozbijają skomplikowane problemy na mniejsze, łatwiejsze do przyswojenia części
Priorytetyzują elementy – wskazują, które z tych części są najważniejsze dla konkretnego przypadku
Strukturyzują informacje – organizują elementy w sposób ułatwiający ich zrozumienie i wykorzystanie

Vicky używa obrazowej metafory drzewa wiedzy. Jeśli masz sto pojedynczych ram myślowych bez logicznego powiązania, to jak liście rozrzucone na ziemi – trudno zdecydować, który podnieść. Natomiast podejście oparte na grubych gałęziach (upraszczanie, priorytetyzacja, strukturyzacja), na których dopiero budujemy szczegółowe ramy, tworzy spójną sieć wiedzy.

Trzy kroki do skutecznego myślenia ramowego

Krok 1: Stosuj zasadę 80/20 do swojego myślenia

Zasada Pareto (80/20) to fundamentalna koncepcja dla framework thinking. Vicky wyjaśnia, że często 20% informacji czy wysiłku daje 80% rezultatów. W praktyce oznacza to, że powinniśmy:

Rozpoznawać, że nie wszystkie informacje i działania są równie wartościowe
Aktywnie poszukiwać tych 20% informacji o wysokiej gęstości i wpływie
Skupiać się najpierw na nich, zamiast próbować ogarnąć wszystko naraz

Krok 2: Myśl trójkami

Vicky podkreśla, że niezwykle ważne jest „myślenie trójkami”. To prosta, ale skuteczna technika:

Z miliona możliwych elementów, wybierz trzy najważniejsze do skupienia się
Ten proces uczy Cię akceptować, że niektóre szczegóły muszą zostać pominięte
Skupiasz się na elementach o najwyższym wpływie

Przykład od Vicky: Zamiast chaotycznie wymieniać różne sposoby na zwiększenie produktywności, możesz uporządkować myślenie wokół trzech kluczowych elementów: zarządzanie czasem, energią i informacjami.

Krok 3: Stosuj zasadę 80/20 do samych ram myślowych

Vicky przestrzega przed próbą nauczenia się setek ram myślowych naraz:

Nie zaczynaj od listy 100 ram – to przytłoczy Cię i zniechęci
Zamiast tego, zacznij od jednej lub dwóch, które rozwiązują konkretny problem
Buduj swój repertuar stopniowo, dodając nowe ramy w miarę potrzeb

Jak zauważa Vicky, „nawet w firmach konsultingowych nie uczą cię od razu stu ram biznesowych… zaczynasz od konkretnego projektu i jednej lub dwóch ram, które możesz zacząć stosować”.

Praktyczne przykłady ram myślowych

PREP – ramy do skutecznej komunikacji

Vicky przedstawia PREP jako skuteczną ramę do uporządkowania wypowiedzi:

Point (Punkt) – najpierw przedstaw główną myśl
Reason (Powód) – wyjaśnij, dlaczego ten punkt jest ważny
Example (Przykład) – podaj konkretny przykład ilustrujący twoją myśl
Point (Punkt) – powtórz główną myśl na zakończenie

Ta prosta struktura pozwala przekazać istotne informacje w mniej niż minutę, zamiast chaotycznego „wafflowania” często spotykanego na spotkaniach firmowych.

Revenue = Units × Price – rama do analizy biznesowej

W biznesie, gdy ktoś pyta, jak zwiększyć przychody, Vicky pokazuje, jak prosta rama może natychmiast porządkować myślenie:

Przychód = Liczba sprzedanych jednostek × Cena
Chcąc zwiększyć przychody, możesz: zwiększyć liczbę sprzedanych jednostek, podnieść cenę, lub zrobić oba te działania
Ta rama pozwala natychmiast wiedzieć, o czym mówić, niezależnie od kontekstu rozmowy o przychodach

Ikigai – rama do znalezienia pasji i celu

Dla tych, którzy zastanawiają się, jak zarabiać na tym, co kochają, Vicky przytacza japońską koncepcję ikigai, która identyfikuje cztery kluczowe elementy:

Co kochasz robić
W czym jesteś dobry
Za co możesz otrzymywać wynagrodzenie
Czego potrzebuje świat

Jak nasze mózgi organizują informacje

Jak wyjaśnia Vicky, framework thinking działa, ponieważ jest zgodny z naturalnym sposobem, w jaki nasz mózg przetwarza informacje. Mózg organizuje informacje głównie na dwa sposoby:

Pamięć sekwencyjna – jak w przepisie kulinarnym, krok po kroku
Pamięć relacyjna – odzyskiwanie informacji na podstawie wielu wskazówek

Ludzie mają silniejszą pamięć relacyjną, co wyjaśnia, dlaczego strukturyzowanie i kategoryzowanie informacji ułatwia ich zapamiętywanie i wykorzystanie.

Vicky wskazuje na trzy główne typy kategorii mentalnych:

Wizualne – grupowanie na podstawie wyglądu
Funkcjonalne – grupowanie na podstawie funkcji
Konceptualne w konkretnej sytuacji – grupowanie na podstawie zastosowania w określonym kontekście

Jak zacząć stosować framework thinking

Vicky radzi, by zacząć od dwóch prostych kroków:

Aktywnie identyfikuj istniejące ramy – ponieważ naturalnie kategoryzujemy informacje, ramy są wszędzie wokół nas. Naucz się je rozpoznawać w książkach, artykułach czy rozmowach.
Zbieraj ramy dla konkretnych sytuacji – nie tylko ogólne koncepcje, ale ramy, które możesz zastosować w określonych kontekstach. Oznaczaj ramy tagami wskazującymi, gdzie możesz je wykorzystać.

Jak podkreśla Vicky, „różnica między kimś, kto myśli naprawdę szybko i jasno, a innymi, nie polega na IQ, ale na tym, jak aktywnie zauważa i strukturyzuje informacje, aby zrozumieć, jak działa świat”.

Podsumowanie

Framework thinking to potężne podejście, które pozwala uporządkować myślenie i komunikację. Zamiast gromadzić setki ram, zacznij od zrozumienia ich podstawowej logiki i zastosuj zasadę 80/20. Pamiętaj, że dobra rama upraszcza złożoność, priorytetyzuje elementy i strukturyzuje informacje.

Jak podsumowuje Vicky, „aby myśleć szybko, musisz uporządkować swoją wiedzę w ramy, posortować je, zorganizować, żebyś mógł bardzo szybko przypomnieć sobie to, o czym chcesz mówić”.

Polecane książki i materiały do pogłębienia tematu

Na podstawie materiałów Vicky, oto kilka rekomendacji:

„Lattice Work of Mental Models” – Charlie Munger
„Great Thinkers” – zawiera przegląd ram myślowych z różnych dziedzin
„Zettelkasten Method” – metoda organizacji notatek wspierająca relacyjną pamięć

Przypisy i źródła:

Cytat Charlie’ego Mungera: „Nie możesz naprawdę wiedzieć czegokolwiek, jeśli po prostu zapamiętujesz odizolowane fakty i próbujesz je odtworzyć. Jeśli fakty nie tworzą sieci na kratownicy teorii, nie masz ich w użytecznej formie.”

Framework Thinking – jak usprawnić myślenie i komunikację w 3 prostych krokach #EN40