Poniższe notatki powstały na podstawie rozmowy z Dan Winer, director of product design w Kit, w podcaście Dive Club. Wszystkie przemyślenia, obserwacje i strategie przedstawione w artykule pochodzą od rozmówcy.

Najważniejsze wnioski z rozmowy

Visual design pozostaje kluczowy jako pierwszy filtr rekrutacyjny – można go ocenić w pięć sekund
Poszerzenie roli poza tworzenie mockupów chroni przed zastąpieniem przez AI
Designerzy muszą rozumieć trzy podstawowe metryki SaaS: nowi klienci, utrzymanie, ekspansja
Framework opowiadania o projektach składa się z czterech elementów: kontekst, problem, rozwiązanie, wpływ
Design systemy stają się interfejsem komunikacji między designerami a narzędziami AI
Dokumentowanie opinii klientów i metryk wymaga systematycznego podejścia
Samo zadawanie pytań o kontekst biznesowy buduje pozycję strategiczną w zespole

Dlaczego podstawy wizualne nadal mają znaczenie

Dan Winer, rekrutując dwóch designerów spośród ponad tysiąca kandydatów, stosuje zaskakujące podejście. Pierwsza faza oceny koncentruje się wyłącznie na visual design. Nie oznacza to jednak, że kandydaci są zatrudniani tylko za umiejętności wizualne.

Winer porównuje ten proces do egzaminu na prawo jazdy – najpierw teoria, potem praktyka. Visual design stanowi teorię projektowania. Jeśli widzi podstawowe błędy w użyciu białego miejsca, hierarchii typograficznej czy chaotyczne stosowanie kolorów, nie czyta dalszych case studies.

Co zrobić, gdy obecny projekt wygląda nieatrakcyjnie z powodu ograniczeń technicznych? „Przeprojektuj te ekrany. Nikt nie będzie tego sprawdzał, a nawet jeśli, to pokaże twoją inicjatywę i umiejętności” – radzi Winer. W przypadku pracy nad przestarzałym oprogramowaniem enterprise, portfolio może pokazać aspiracyjną wersję projektu.

Proces rekrutacji na poziomie senior

Finałowa faza u Winera polega na tygodniowej współpracy z zespołem. Kandydaci otrzymują dostęp do Slacka, są wynagradzani i pracują nad rzeczywistym, nierozwiązanym problemem zespołu.

Celem nie jest dostarczenie idealnego rozwiązania. Ocenie podlegają przede wszystkim:

Komunikacja asynchroniczna – jak kandydat zadaje pytania i dzieli się postępami
Sposób myślenia – jakie pytania zadaje, by zrozumieć problem („Czy mamy na to dane?”, „Jak ważne jest to dla klientów?”)
Radzenie sobie z niejednoznacznością – jak podchodzi do wyzwania, dla którego firma sama nie ma jeszcze gotowej odpowiedzi

To sprawdzian myślenia strategicznego i komunikacji asynchronicznej, nie test umiejętności obsługi Figmy.

Unikanie pułapki wąskiej specjalizacji

Według Winera największe zagrożenie dla designerów stanowi znalezienie się w ograniczonej roli między product managerem a developerem. Designerzy w takiej pozycji są najbardziej narażeni na zastąpienie przez AI.

Gdy PM dostarcza PRD, designer tworzy mockupy, developer je implementuje – brakuje miejsca na strategiczne myślenie. Jeśli PM czuje, że może tworzyć prototypy wystarczającej jakości przy dostępie do dojrzałego design systemu, rola designera staje się problematyczna.

Rozwiązaniem jest proces discovery. Winer opracował szablon zawierający kluczowe pytania:

Problem z perspektywy klienta – opis problemu słowami użytkowników
Skala problemu – sposób weryfikacji rzeczywistości i zasięgu problemu
Historia rozwiązań – przegląd wcześniejszych prób rozwiązania
Mapa założeń – hipotezy dotyczące przyczyn problemu

Prowadzenie discovery zmienia postrzeganie designera. Z osoby dostarczającej prototypy staje się kimś, kto dostarcza wiedzę.

Myślenie biznesowe jako standard

Wielu designerów ucieka od demonstrowania wpływu biznesowego, tłumacząc się brakiem dostępu do danych. Winer uważa to za błąd myślowy.

Chce widzieć rozumienie tego, jakich danych zabrakło i jaki wpływ mogłoby to mieć przy ich posiadaniu. Framework myślenia jest prosty: emocja prowadzi do akcji, akcja do metryki produktowej, metryka do celu biznesowego.

Przykład: prosty onboarding (emocja) powoduje, że użytkownik wypełnia więcej pól (akcja), co zwiększa wskaźnik ukończenia (metryka), prowadząc do większej liczby konwersji z okresu próbnego na płatny i wzrostu przychodu z nowych klientów (cel).

W biznesie SaaS istnieją tylko trzy kategorie metryczne:

Nowi klienci – onboarding, konwersja z okresu próbnego na płatny
Utrzymanie – czy użytkownicy pozostają i kontynuują płatności
Ekspansja – sposoby zwiększenia płatności od istniejących klientów

Każdy projekt powinien wpływać na jedną z nich. Znajomość kategorii wspieranej przez projekt już wyróżnia designera spośród wielu innych.

Opowiadanie o wpływie projektów

Winer proponuje czterostopniowy framework: kontekst, problem, rozwiązanie, wpływ. To odpowiedź na chaos różnych metodyk storytellingu – przewodniki Disney i inne struktury budowania napięcia są zbyt skomplikowane dla designerów.

W Kit stosują cotygodniowe design reviews, gdzie czterech designerów prezentuje rotacyjnie – każdy raz w miesiącu. Jednak to nie wystarcza, by nie oczekiwać aktualizacji asynchronicznych przez resztę czasu.

Najbardziej interesujący jest element „problem” – powinien przypominać cebulę z wieloma warstwami:

Warstwa techniczna – niski kontrast, mylący interfejs, brak hierarchii
Warstwa użytkownika – niepewność co do miejsca kliknięcia, niezrozumienie następnego kroku
Warstwa metryki – niższa konwersja, spadek w lejku sprzedażowym
Warstwa biznesowa – strata przychodu, spadek wartości życiowej klienta

Nie trzeba być ekspertem od księgowości. Wystarczy rozumieć podstawy: nowi klienci, utrzymanie, ekspansja.

Kluczowe znaczenie ma dokumentowanie opinii klientów. Cytaty użytkowników w portfolio są rzadkie, a powinny stanowić standard. Przy sprzedaży produktu używałoby się rekomendacji – dlaczego nie stosować ich dla własnej pracy?

Design systemy w erze sztucznej inteligencji

Podczas „Create week” w Kit Winer eksperymentował z workflow Figma → Cursor. Jego wniosek: design system to już nie sposób komunikacji między designerami a developerami, lecz sposób rozmowy designerów z Cursor.

Sukces mieszał się z porażkami. Główny wniosek brzmi: rozwiązanie zawiedzie na poziomie najgorszych aspektów design systemu. Niespójne nazewnictwo między Figma a kodem, brak design tokens czy chaotyczne variables – wszystko to się zemści.

Konkretny przykład: niebieski kod hex może być równocześnie brand-primary i info-alert. Cursor nie wie, którą klasę Tailwind zastosować. Wybierze info-banner zamiast primary, a po zmianie koloru wszystko będzie wyglądać źle.

Różnica w wyniku między dobrze skonfigurowanym design systemem (z auto layout, variables, design tokens) a chaotycznym plikiem Figma to przepaść w kontekście AI.

Winer przewiduje powstawanie nowej specjalizacji: design engineer jako konsultant do konfiguracji komunikacji „designerzy ↔ AI”. Gdyby nie był zadowolony w obecnej roli, założyłby consultancy właśnie do tego.

Podział ról w zespole produktowym

W aktualnym dużym projekcie w Kit widać wyraźny podział: PM sprzedaje „dlaczego to ważne” całej firmie, designer tworzy szczegółową wizję „jak to będzie działać”.

PM stworzył dokument strategiczny wyjaśniający, dlaczego poprawa tej części aplikacji przekłada się na sukces twórców i skalowanie przychodu. Designer prowadzi discovery, żeby odpowiedzieć: co konkretnie oznacza „poprawa”? Jakich funkcjonalności chcą klienci? Jak będą wyglądać interakcje?

PM tworzy wizję dlaczego projekt jest ważny w ekosystemie. Designer buduje wizję tego, jak będzie działać w szczegółach.

Praktyczny plan rozwoju

Winer ocenia kandydatów w ośmiu kluczowych umiejętnościach: research, end-to-end process, interaction design, UI design, writing, design system, collaboration i influence.

Writing to nie copywriting, lecz UX writing – umiejętność tworzenia treści jako część interfejsu. W małych startupach nie ma copywritera u boku. Choć to najmniej przesądzający skill, sposób pisania odzwierciedla sposób myślenia – zdolność do destylowania złożonych idei do najprostszej formy.

Początek wymaga discovery template. Prowadzenie cross-functional workshops i zadawanie pytań o kontekst biznesowy ma kluczowe znaczenie. Informacja, którą się znajdzie, jest ważna, jednak budowanie relacji przez zadawanie pytań to już połowa sukcesu.

Przypomnienia po każdym uruchomieniu pomagają: sprawdzenie danych, rozmowa z działem sprzedaży, poszukiwanie opinii w supportcie. Prowadzenie „project file” z screenshotami, danymi research i cytatami klientów okazuje się nieocenione.

Gdzie szukać opinii o wpływie? Winer wymienia konkretne źródła: heat mapy, rozmowy sprzedażowe, czaty z supportem, recenzje aplikacji, grupy Facebook, gdzie ludzie rozmawiają o produkcie. Reddit będzie kompletnie negatywny, jednak inne miejsca mogą dostarczyć wartościowego feedback.

Pytania o dźwignie biznesowe: jaki jest churn rate? Jak wygląda konwersja z okresu próbnego na płatny? Gdzie projekt wpływa na te metryki?

Z doświadczenia Winera wynika, że designerzy, którzy naprawdę chcą mieć dane, w końcu je zdobywają. Nie poddają się, będą rzecznikami zbierania danych i ostatecznie będą je mieli w swoich case studies.

Plan na najbliższy tydzień

Przegląd portfolio: sprawdzenie podstaw visual design – białe miejsce, hierarchia, kolory
Research biznesowy: ustalenie, którą z trzech kategorii (nowi klienci/utrzymanie/ekspansja) wspiera obecny projekt
Początek discovery: użycie czterech pytań z szablonu Winera w następnym projekcie
Konfiguracja feedback: ustawienie przypomnienia do sprawdzenia danych i opinii klientów po najbliższym uruchomieniu
Przegląd design systemu: sprawdzenie, czy variables w Figma są spójne i połączone z kodem

Kluczowy insight

Pytania przeważają nad odpowiedziami

Standardowe podejście: Aby być postrzeganym jako partner strategiczny, trzeba mieć odpowiedzi na pytania biznesowe i prezentować gotowe rozwiązania.

Rzeczywistość: Samo zadawanie pytań o kontekst biznesowy już buduje pozycję strategiczną w zespole, nawet przed otrzymaniem odpowiedzi.

Znaczenie: Budowanie relacji przez zadawanie pytań to już połowa sukcesu. To dziwne, bo nawet nie mówi się jeszcze o otrzymaniu odpowiedzi czy działaniu na podstawie tej informacji. Dosłownie sam akt nawiązywania tych rozmów jest już katalizatorem rozwoju kariery.

Test na jutro: Następnym razem przy otrzymywaniu nowego zadania lub projektu, zamiast od razu otwierać Figmę, warto zadać trzy pytania o kontekst biznesowy (churn rate, konwersję, customer pain points) różnym osobom w zespole i sprawdzić, jak zmienia się pozycja w kolejnych rozmowach projektowych.

Ten wpis stanowi część kolekcji notatek z wartościowych podcastów, webinarów i innych treści. Oryginalne źródło: Dive Club – odcinek z Dan Winer

Tag: Discovery Process

Od pixel pushera do strategicznego partnera – jak rozwijać karierę designera w dobie AI #EN256