Projektowanie w erze AI: Kluczowe strategie dla tworzenia produktów przyszłości 2025 #EN15

Encrypted Notes to seria, w której dzielę się notatkami i przemyśleniami z wartościowych materiałów, na które trafiam. To przede wszystkim moje własne notatki, które tworzę dla siebie, ale uznałem, że mogą przydać się również Tobie.

Poniższe notatki pochodzą z raportu „Designing for the AI Era: The AI Playbook” i zostały przeze mnie opracowane dla lepszego zrozumienia tematu.

TL;DR

• AI demokratyzuje dostęp do zaawansowanych funkcjonalności, co oznacza, że sama technologia przestaje być przewagą konkurencyjną
• W erze AI wygrywają produkty, które rezonują emocjonalnie z użytkownikami, a nie te z najlepszymi funkcjami
• Skupienie na konkretnej niszy i dogłębne zrozumienie jej potrzeb tworzy defensywną przewagę, której konkurencja nie może łatwo skopiować
• „Niche flywheel” – koło zamachowe niszy pozwala budować samonakręcającą się przewagę konkurencyjną
• AI agenci są coraz ważniejszym elementem UX, zmieniając sposób projektowania i interakcji użytkownika z produktem
• Wdrożenie AI wymaga nowego podejścia do UX, gdzie najważniejsze staje się projektowanie dla emocji i zaufania
• Wygrają firmy, które łączą zaawansowane AI z głębokim zrozumieniem ludzkich potrzeb

Nowa era projektowania: AI zmienia reguły gry

Stoimy u progu fundamentalnej zmiany w projektowaniu produktów. Przez lata przewaga konkurencyjna w branży technologicznej opierała się głównie na funkcjonalnościach i możliwościach technicznych. Kto miał lepszy algorytm, potężniejszą technologię, czy unikatową funkcję – ten wygrywał. Ale sztuczna inteligencja dramatycznie zmienia te zasady.

W erze AI praktycznie każdy startup może szybko wdrożyć zaawansowane funkcje poprzez integrację z modelami AI dostępnymi przez API. Funkcjonalności, które kiedyś wymagały lat pracy i zespołów inżynierów, teraz można zaimplementować w tygodnie lub nawet dni. To fundamentalnie zmienia naturę konkurencji.

„AI demokratyzuje funkcjonalności w zawrotnym tempie. Możliwości, które kiedyś wymagały ogromnych nakładów inżynieryjnych, stają się dostępnymi dla wszystkich towarami.”

Oznacza to, że sama technologia przestaje być główną przewagą konkurencyjną. Kiedy każdy konkurent może wdrożyć podobne AI, to co tak naprawdę wyróżni Twój produkt?

Od funkcji do rezonansu: Jak zmienia się konkurencja

W świecie, gdzie wszyscy mają dostęp do podobnych technologii, przewaga konkurencyjna przesuwa się od tego, co produkt robi, do tego, jak sprawia, że użytkownik się czuje.

Weźmy na przykład case Granola, startupu oferującego AI do robienia notatek. W przeciwieństwie do innych rozwiązań, które próbują całkowicie zautomatyzować proces, założyciele Granola przyjęli inne podejście: użytkownik wciąż robi notatki własnymi słowami, a AI działa w tle, by transkrybować i później wzbogacić te notatki.

Ta subtelna różnica w podejściu rezonuje mocno z ich docelowymi użytkownikami – ludźmi, którzy wierzą, że „pisanie to myślenie” i nie chcą oddawać tego procesu AI. W rezultacie Granola szybko zdobyła oddaną bazę użytkowników. Ponad połowa ich użytkowników to osoby na stanowiskach kierowniczych w firmach technologicznych, a w firmach, gdzie pojawia się Granola, rozprzestrzenia się wirusowo pomiędzy zespołami.

To przykład produktu, który wygrywa nie dlatego, że ma lepszą technologię, ale dlatego, że głębiej rezonuje z konkretną grupą użytkowników.

Potęga rezonansu w produktach napędzanych AI

Personalizacja to doskonały przykład, gdzie rezonans przekłada się na konkretne wyniki biznesowe. Badania pokazują, że:

• 71% konsumentów oczekuje spersonalizowanych interakcji
• 76% odczuwa frustrację, gdy personalizacja nie występuje
• 56% konsumentów staje się stałymi klientami po spersonalizowanym doświadczeniu
• Firmy, które doskonale opanowały personalizację, generują o 40% więcej przychodów z tych działań niż przeciętni gracze

Ale rezonans wykracza poza podstawową personalizację. Chodzi o kulturowe i kontekstowe dopasowanie. To różnica między produktem, który wydaje się beznamiętną maszyną, a takim, który czuje się jak towarzysz lub członek społeczności.

Wyobraź sobie dwie aplikacje AI o identycznych funkcjach. Na papierze wyglądają tak samo, ale przy użyciu jedna wydaje się żywa, a druga mechaniczna. Ta „żywa” prawdopodobnie zawiera subtelne detale – może humor w treściach, rekomendacje, które zadziwiająco pasują do Twojego gustu, lub przepływ pracy, który tak naturalnie wpasowuje się w Twój dzień, że zastanawiasz się, czy nie został zaprojektowany specjalnie dla Ciebie.

Rosnąca rola AI agentów w UX i projektowaniu produktów

Sposób, w jaki projektujemy i doświadczamy produkty, ewoluuje wraz z pojawieniem się AI „agentów” w ekosystemie. Agent AI w tym kontekście może być asystentem cyfrowym, współpracownikiem lub autonomiczną jednostką wykonującą zadania w imieniu użytkownika. Przeszliśmy od statycznych interfejsów do ery, gdzie użytkownicy mogą konwersować ze swoim oprogramowaniem lub delegować złożone zadania do AI.

Z perspektywy użytkownika, interfejsy coraz częściej uwzględniają dwóch uczestników: człowieka i AI. Pomyśl, ile współczesnych produktów ma już jakąś formę chatbota, silnika rekomendacji lub automatyzacji działającej w tle. W aplikacjach do produktywności i kreatywności użytkownicy mają dostęp do AI-copilotów.

Ci agenci AI mogą proaktywnie sugerować treści, wykonywać zadania lub dostosowywać interfejs w czasie rzeczywistym. W rezultacie projektanci muszą orkiestrować doświadczenia, które wydają się płynne pomiędzy ludzkimi i AI-owymi wkładami. To nowe wyzwanie UX: tradycyjne podejście polegało na projektowaniu dla użytkownika wchodzącego w interakcję z narzędziem; teraz projektujemy dla użytkownika wchodzącego w interakcję z narzędziem, które również wchodzi w interakcję poprzez AI.

Obserwujemy już zadziwiającą adopcję tych doświadczeń napędzanych przez AI. W rozwoju oprogramowania, agenci AI zostali przyjęci z błyskawiczną prędkością – najnowsze badania wykazały, że 92% deweloperów w USA korzysta obecnie z narzędzi kodowania AI zarówno w pracy, jak i poza nią. To zdumiewające; w zasadzie w ciągu kilku lat, posiadanie asystenta AI w kodowaniu przeszło od nowości do prawie powszechnego standardu.

Strategia niszy: Twoja nowa przewaga konkurencyjna

W erze AI, skoncentrowanie się na konkretnej niszy staje się supermocą. Zamiast budować produkt dla wszystkich, mądrzejszym podejściem jest głębokie zrozumienie i obsługa konkretnej grupy użytkowników.

Przykładem jest Gumloop, platforma no-code do automatyzacji AI. Założyciele byli aktywni na serwerze Discord pełnym nietechnicznych specjalistów operacyjnych, którzy potrzebowali automatyzacji części swojej pracy. Byli to ludzie, którzy nie umieli programować, ale mieli złożone, powtarzalne zadania idealne do automatyzacji przez AI.

Skupiając się na tej niszy, Gumloop stworzył produkt, który idealnie odpowiadał ich potrzebom – super prosty interfejs przeciągnij-i-upuść, żadnego kodowania, skoncentrowany na typowych zadaniach, o których mówili użytkownicy. Zaczęli od indywidualnych twórców i małych zespołów, a dziś z ich narzędzia korzystają duże firmy jak Instacart czy Webflow.

Koło zamachowe niszy: Jak budować samonakręcającą się przewagę

Skupienie na niszy nie daje tylko jednorazowej przewagi startowej – jeśli robione dobrze, tworzy samonakręcający się silnik wzrostu i obronności. To cykl, gdzie każdy obrót koła wzmacnia pozycję Twojego produktu:

1. Niszowi klienci: Przyciągasz użytkowników z konkretnej niszy, którzy wybierają Twój produkt, bo najlepiej przemawia do ich unikalnych potrzeb.
2. Jakościowe dane: Ponieważ Twoi użytkownicy są wąsko ukierunkowani, dane i feedback, które otrzymujesz, są niezwykle bogate i istotne. Ci użytkownicy testują produkt w sposób, jakiego ogólni użytkownicy by nie zrobili.
3. Lepsze modele AI: Z lepszymi danymi niszowymi możesz dostroić swoje modele AI do lepszego działania w zadaniach, na których zależy Twojej niszy.
4. Głębsze funkcje: Uzbrojony w lepsze dane i modele, budujesz funkcje, których konkurenci nawet nie rozważają. Funkcje, które często adresują „ostatnią milę” potrzeb niszy.
5. Silniejszy lock-in: Im głębiej Twój produkt jest zakorzeniony w potrzebach użytkowników, tym większe stają się koszty zmiany dostawcy. To nie tylko lock-in na danych, ale też psychologiczny i praktyczny.
6. Więcej zaangażowania społeczności: Użytkownicy stają się Twoimi ambasadorami, polecając produkt innym w swojej dziedzinie i przyciągając więcej podobnych użytkowników.

Każdy obrót tego koła zamachowego wzmacnia Twoją pozycję rynkową. To nie jest tylko product-market fit; to product-community bond – więź między produktem a społecznością.

Implementacja UX dla AI agentów: Najlepsze praktyki

Kiedy dodajesz agentów AI do swojego produktu, powinieneś przestrzegać powstających najlepszych praktyk, aby doświadczenie było intuicyjne:

• Bądź transparentny o AI: Informuj użytkowników, co AI robi lub kiedy AI mówi. Na przykład, oznaczaj treści generowane przez AI lub miej wyraźną osobowość dla asystenta AI. To buduje zaufanie.
• Zapewnij kontrolę i alternatywy: Zawsze daj użytkownikom sposób na poprawienie AI lub ręczne wykonanie zadań w razie potrzeby. Dobry produkt napędzany przez AI oferuje sugestie, a nie zamyka użytkownika w jednym rozwiązaniu.
• Wprowadzaj użytkowników do funkcji AI: Nie zakładaj, że ludzie rozumieją możliwości. Oferuj wskazówki lub krótkie tutoriale pokazujące, jak AI może im pomóc. Jeśli Twój produkt ma agenta AI, który może wykonywać działania, może warto pokazać mu wykonanie małego pomocnego zadania na początku, aby użytkownik zobaczył wartość.
• Dostosuj osobowość AI do swojej marki/społeczności: Jeśli Twoi użytkownicy są casualowi i lubią zabawę, może AI może mieć przyjazny, humorystyczny ton. Jeśli Twoja domena jest poważna (jak medycyna czy prawo), AI powinno być formalne i faktyczne. „Osobowość” agenta jest częścią designu.
• Elegancko obsługuj błędy: AI jest probabilistyczne i będzie popełniać błędy. Zaprojektuj UX, aby sobie z tym radzić: jeśli AI da złą odpowiedź lub nie znajdzie czegoś, przeproś w UI i zasugeruj następne kroki. Eleganckie wyjście z błędu utrzymuje zaufanie użytkowników.

Playbook projektowania w erze AI

Na podstawie obserwacji z raportu, oto kluczowe zasady, które powinny kierować projektowaniem produktów w erze AI:

Traktuj AI jako nową bazę, nie bonus

AI-owe funkcjonalności są teraz podstawą, nie wyróżnikiem. Oceń swój produkt i upewnij się, że wykorzystujesz AI tam, gdzie faktycznie poprawia podstawową użyteczność. Używaj dostępnych platform AI lub API, aby szybko wzbogacić swój produkt o inteligencję. Jednak nie polegaj wyłącznie na AI jako czynniku wyróżniającym – zakładaj, że każda funkcja AI, którą dodasz, będzie wkrótce dostępna dla konkurencji.

Zredefiniuj swoją hierarchię różnicowania

W tradycyjnym rozwoju produktu najpierw stawia się na podstawowe funkcje, a „miłe dodatki” projektowe przychodzą później. Odwróć to myślenie. W erze AI doświadczenie jest produktem. Niezawodność, bezpieczeństwo i podstawowa funkcjonalność są wciąż kluczowe – ale są też oczekiwane. Ponad tą solidną podstawą, priorytetyzuj personalizację, użyteczność i projektowanie emocjonalne już od pierwszego dnia.

Stań się antropologiem kulturowym swoich użytkowników

Jako założyciel lub projektant, Twoim zadaniem jest dogłębne studiowanie kultury, języka i punktów bólu docelowej społeczności. Wykraczaj poza ogólne badania użytkowników – zanurz się tam, gdzie są Twoi użytkownicy. Jeśli to deweloperzy, żyj na forach deweloperskich; jeśli to nauczyciele, obserwuj klasy; jeśli to gracze Generacji Z, śledź ich rozmowy na Discordzie i memy.

Inwestuj w talent i kulturę projektowania

Jeśli design jest teraz głównym polem bitwy konkurencyjnej, potrzebujesz odpowiednich wojowników po swojej stronie. Oznacza to podniesienie roli designu w Twoim zespole. Angażuj projektantów i badaczy użytkowników wcześnie w dyskusjach o strategii produktu, nie tylko po napisaniu specyfikacji. Zatrudniaj projektantów, którzy są nie tylko wykwalifikowani w projektowaniu wizualnym czy interakcji, ale także są myślicielami systemowymi i empatycznymi komunikatorami.

Przykłady firm wykorzystujących te zasady

• Granola – Zrozumieli, że wielu profesjonalistów ceni samodzielne robienie notatek i nie chce całkowicie oddać tego procesu AI. Zamiast automatyzować cały proces jak konkurencja, stworzyli rozwiązanie, które wzmacnia ludzki wkład, a nie go zastępuje. Ta subtelność w designie silnie rezonuje z ich docelową grupą.
• Gumloop – Zamiast tworzyć kolejne narzędzie do automatyzacji dla programistów, skupili się na „obywatelach automatyzatorach” – ludziach bez umiejętności kodowania, którzy mają złożone zadania do zautomatyzowania. Ich interfejs jest tak prosty, że nawet nietechniczni użytkownicy mogą tworzyć złożone automatyzacje AI.
• Cursor – Edytor kodu napędzany AI, który zrozumiał, że programiści nie chcą po prostu, by AI pisało za nich kod, ale by było partnerem w procesie kodowania. Stworzyli doświadczenie, które czuje się jak naturalna konwersacja między programistą a asystentem AI. To podejście spowodowało, że ich przychody wzrosły 10-krotnie w ciągu zaledwie sześciu miesięcy.

Wdrażanie w istniejących zespołach i projektach

Jak implementować te zasady w swoim zespole i obecnych projektach?

• Zredefiniuj metryki sukcesu – Wprowadź wskaźniki, które mierzą doświadczenie użytkownika, a nie tylko wykorzystanie. Inwestycje w UX mają ogromny zwrot, a niektóre badania wskazują, że każdy 1$ zainwestowany w UX przynosi 100$ zwrotu.
• Zrób workshop odkrywający niszę – Zbierz zespół i przeprowadź sesję identyfikującą konkretną niszę, którą chcesz obsługiwać. Niech każdy z zespołu zapisze na karteczkach samoprzylepnych imię i cel/rolę potencjalnego użytkownika, a następnie wspólnie ustalcie, kto jest waszym najważniejszym odbiorcą.
• Utwórz kanały stałego feedbacku – Stwórz forum, radę użytkowników, lub wbudowane w aplikację prośby o feedback. Zaletą posiadania zaangażowanej niszy jest to, że chętnie dzielą się opiniami.
• Rozważ reorganizację zespołów – W erze AI, tradycyjny podział na zespoły produktowe, inżynieryjne i designerskie może nie być optymalny. Rozważ organizację wokół doświadczeń użytkownika lub segmentów klientów, z cross-funkcjonalnymi zespołami, które zawierają zarówno inżynierów AI, jak i projektantów.

Podsumowanie

Era AI fundamentalnie zmienia sposób, w jaki projektujemy produkty i budujemy przewagę konkurencyjną. Gdy sama technologia staje się powszechnie dostępna, wygrywają firmy, które potrafią stworzyć głębokie, emocjonalne połączenia ze swoimi użytkownikami poprzez projektowanie, które rezonuje z ich tożsamością i społecznością.

Firmy, które zrozumieją tę zmianę i zainwestują w projektowanie doświadczeń rezonujących z ich niszą, będą prosperować. Te, które pozostaną przy starym myśleniu, gdzie technologia jest głównym wyróżnikiem, prawdopodobnie zobaczą, jak ich przewaga konkurencyjna stopniowo zanika.

Jak powiedział jeden z założycieli Granola: „Danie nietechnicznym ludziom narzędzi do rozwiązywania własnych problemów było miejscem, gdzie znaleźliśmy przyciąganie rynkowe”. W erze AI, to właśnie takie głębokie zrozumienie użytkowników staje się najważniejszym atutem.

Źródła:

– „Designing for the AI Era” Marzec 2025 – LCA (kompleksowy raport o projektowaniu w erze AI, z którego pochodzą te notatki)