Jak zacząć przygodę z User Experience / Service Design

Co jakiś czas dostaje pytanie odnośnie tego jak zacząć przygodę z UX / SD. Ostatnio tych pytań było coraz więcej, więc zdecydowałem spisać swoją odpowiedź w bardziej ustrukturyzowanej formie.

Poniżej znajduje się lista pytań z odpowiedziami jak rozpocząć przygodę w naszej branży, jak wygląda proces rekrutacyjny, jak nie odpaść podczas procesu rekrutacyjnego oraz jakie według mnie najlepiej mieć kompetencje, żeby poradzić sobie na rynku. Jeśli Twoje doświadczenia lub przemyślenia są inne to zachęcam do podzielenia się nimi w komentarzu.

Dla ułatwienia poniżej znajduje się lista pytań:

• Jak zacząć z User Experience lub Service Design?
• Czy są dostępne darmowe kursy?
• Co zrobić, żeby znaleźć pracę w User Experience lub praktyki?
• Czy nie mając studiów związanych z IT mam jakieś szanse?
• Co powinienem / powinnam wiedzieć żeby być wartościowym dla tej branży? / czego się nauczyć? / co potrafić zrobić?

Jak zacząć z UXem lub SD?

Przede wszystkim praktyka, praktyka, praktyka . Zacznij od zaprojektowania produktu / usługi i zweryfikuj go z użytkownikami czy faktycznie rozwiązałeś problem dla którego powstało rozwiązanie. Dobrym pomysłem jest wziąć udział w projektach, które przechodzą przez cały proces projektowy takich jak service jam, hackathony, miejski service design. Nie da się nauczyć UX/SD bez projektowania i testowania rozwiązań, więc jak najwięcej projektuj i weryfikuj swoje rozwiązania.

Praktyka vs. Teoria

W między czasie czytaj uważnie i krytycznie blogi, książki i czasopisma branżowe – podczas czytania staraj się odpowiedzieć na pytanie dlaczego ktoś wykorzystał dane narzędzie i jak efektywniej można było to zrobić. Branża bardzo mocno obrosła w idealne przepisy jak projektować, które bardzo ciężko zrealizować(bo świat nie jest idealny). Warto pamiętać, że proces i narzędzia projektowe mają ułatwić dojście do celu i często je także musisz zaadaptować do problemu.

Poznawaj ludzi i zadawaj trudne pytania

Uczęszczaj na spotkania branżowe(WUD Trójmiasto, Product Camp, UX Poland,  UX Book Club’y, CHI ), pytaj osoby doświadczone jak rozwiązywały problemy podobne do Twoich, pozwoli Ci to na lepsze zrozumienie tego jak wygląda praca UX’w w praktyce. Nie bój się pytać mamy bardzo fajną społeczność i jestem pewien, że Ci pomogą.

Liste aktualnych spotkań branżowych znajdziesz na:

• http://crossweb.pl/wydarzenia/?temat=ux
• http://techxperience.it/spotkania-ux-w-polsce/

Praktyki / Staż

Możesz pójść na staż / praktyki do firmy, która ma doświadczonych UX’ów najlepiej do takiej, która ma u siebie badaczy i projektantów. Ale zanim będziesz aplikował o staż, zapytaj się kogoś z danej firmy jak u nich wygląda staż i co potencjalnie będziesz robił.

Nie ograniczałbym się na Twoim miejscu tylko do stażu / praktyk płatnych jeśli masz możliwość przez 3 miesiące popracować w firmie, która ma dużą wiedzę i masz plan na to kim chcesz być,  to już sama możliwość pracy jest bezcenna.

Patrząc po stawkach w branży jeśli osoba doświadczona poświęci Ci kilka godzin i nakieruje w odpowiednią stronę Twój rozwój to jesteś co najmniej kilka stów do przodu. A patrząc z perspektywy efektu motyla takie kilka godzin mogą całkowicie zmienić to kim będziesz za 2-3 lata.

• W Trójmieście możesz sprawdzić:

• UXPIN
• Atlassian
• Dynatrace
• Grupa Wirtualna Polska
• Polska Press Grupa
• Getresponse
• Kainos
• Fagbokforlaget

Studia / Podyplomówka

Studia / Podyplomówka mogą być, dobrym miejscem do uporządkowania i zdobycia wiedzy, poznania osób zainteresowanych tematyką oraz przećwiczeniem wiedzy teoretycznej w praktyce. Obecnie organizowane są podyplomówki na SWPS’ie i AGH Uprzedzam, że wykładam na UXD | PD na SWPS w Sopocie, więc moja opinia może nie być obiektywna.

Nauka na podyplomówce jak każda forma nauki też nie jest dla każdego, więc porozmawiaj z osobami, które tam uczęszczały. Sprawdź czy forma będzie Ci odpowiadać i zastanów się czy będziesz miał/ła czas na odrabianie zadań oraz zgłębianie wiedzy. Upewnij się, że progam zajęć uzupełni Twoją wiedzę. Jeśli na powyższe pytania nie możesz odpowiedzieć twierdząco, to nie idź na podyplomówkę, bo to tylko będzie dla Ciebie frustrujący okres i stracisz pieniądze.

Sama podyplomówka nie zrobi z Ciebie UX’a, jest tylko narzędzie, które pomoże Ci wytyczyć kierunek, podszlifować umiejętności, poznać inne osoby zainteresowane UX’em. Tylko własna praca i  realizacja projektów z badaniami, projektowaniem i weryfikacją czy to co zostało zaprojektowane odniosło zamierzony cel pozwoli Ci nim się stać.

Linki do podyplomówek (Warszawa, Sopot, Katowice, Wrocław)

Czy są dostępne darmowe kursy?

W internecie masz możliwość z korzystania z darmowych kursów, które możesz znaleźć pod hasłem Human Computer Interaction na www.coursera.org lub na ITunes U. Kursy są darmowe, tylko jeśli chciałbyś / abyś zdobyć certyfikat to wymagana jest opłata, ale certyfikat raczej nie będzie Ci potrzebny bardziej liczy się wiedza i umiejętności, które możesz zdobyć podczas realizacji takiego kursu.

Co zrobić, żeby znaleźć pracę w UX lub praktyki?

Temat jest dosyć szeroki i podejrzewam, że każda osoba zatrudniająca ma inną opinie:) Na pewno musisz spełnić kryteria merytoryczne, które możesz poznać przeglądając oferty pracy dla junior UX’a np. na praca.uxlabs.pl

Z mojej perspektywy jako osoby, która prowadziła kilkadziesiąt rekrutacji to w szczególności staram się odpowiedzieć na 5 pytań odnośnie kandydata( stanowisko juniorskie):

• czy będzie się z nim / nią dobrze pracowało?
• czy pasjonuje się User Experience?
• czy ma intuicje odnośnie projektowania? (myśli o użytkowniku, upraszcza rozwiązania, myśli nie szablonowo itd…)
• czy chcę się jej / jemu pracować?
• czy będzie pasowała do zespołu i do firmy?

Co zrobić jak odrzucili Twoją aplikacje?

Jeśli aplikowałeś / aś o pracę i po rozmowie kwalifikacyjnej Twoja kandydatura została odrzucona, to poproś o informacje zwrotną co według osoby rekrutującej było nie tak lub co mógłbyś / abyś poprawić.

Ja zawsze o to prosiłem  i nawet uprzedzałem po rozmowie, że jeśli odpowiedź będzie odmowna, to żeby udzielili mi informacji zwrotnej odnośnie tego czego mi zabrakło lub czego było za dużo.

Nie bierz do siebie jeśli nie udało Ci się dostać do firmy, nie zawsze jest tak, że Twoje kompetencje są za słabe, czasami liczy się szczęście i szybko wysłanie CV.

Co zrobić, żeby Twoja aplikacja nie została odrzucona?

Proces rekrutacji składa się z kilku etapów, na początku weryfikowane jest Twoje CV’ka i portfolio(jeśli masz), jak CV i portfolio jest dobre, to dostaniesz zadanie do wykonania, po zadaniu czeka Cie rozmowa, na której będziesz musiał uzasadnić swoje decyzje projektowe. Jeśli na tych etapach dobrze Ci pójdzie to dostaniesz prace.

Jak nie odpaść na etapie CV?

Jako UX masz być zatrudniony do tego, żeby projektować rozwiązania, które mają ułatwiać zrozumienie i realizacje zadań, więc w Twoim CV świetnie możesz pokazać, że to rozumiesz.

Przekreślić Cię może

• nie logicznie i nie przejrzyście rozłożenie treści na stronie
• jeśli dasz informację niezwiązane ze stanowiskiem na jakie aplikujesz(bądź jak najbardziej konkretny/na )
• jeśli nie pokażesz, że interesujesz się UX’em ( startujesz na Juniora i w zainteresowaniach nie podajesz UX’a lub temat pokrewny?)
• jeśli osoba przeglądająca(na szybko) CV nie będzie wstanie uznać, że nadaje się do tej pracy

Potraktuj CV jako projekt zastanów się kto jest odbiorcą Twojego CV, możesz przygotować Personę takiej osoby i z nią zweryfikować co powinno znajdować się w CV i czy zawarte przez Ciebie informacje będą dla niej atrakcyjne.

Jeśli masz problem z perfekcjonizmem to wyznacz sobie krótki termin, do którego przygotujesz CV. Pilnuj terminu, nie chodzi, żebyś zrobił/ła idealne CV, ale żebyś miał/ła je wystarczające dobre, żeby zweryfikować z inną osobą. Następnie popraw CV po zebranych uwagach.

Dobrze jest wydrukować CV przed wysłaniem, czytając na papierze łatwiej znajdziesz literówki.

Jak nie odpaść na etapie zadania:

Zadanie ma pokazać jak myślisz i projektujesz. Lepiej zrobić bardziej przemyślany projekt niż pokazać dobrą znajomość UXPIN / Axure. Narzędzie jest elementem wtórnym, nie traktuj zadania jako momentu, żeby wykazać się, że umiesz robić bardzo skomplikowane interakcje w aplikacji, jeśli ma to skomplikować zaproponowane rozwiązanie.

Jeśli zadanie wymaga zaprojektowania widoku na aplikacje mobilną to przejrzyj wymagania odnosnie projektowania na daną platformę i sprawdź inne aplikacje zaprojektowane na daną platformę.

Przygotuj się na uzasadnienie swoich decyzji projektowych dlaczego zaprojektowałeś/aś w ten sposób i jak zaprojektowane rozwiązanie realizuje założony dla zadania cel.

Jak nie odpaść na rozmowie?

Bądź przygotowany i  znaj firmę do której idziesz na rozmowę, wiedź czego chcesz i nie stresuj się. Wszystko co mogłeś zrobić, to już zrobiłeś teraz musisz być sobą i zrobić jak najlepsze wrażenie. Pamiętaj, że Ty też weryfikujesz na spotkaniu czy chcesz w danej firmie pracować.

Przejrzyj konieczne poniższe materiały, pomogą Ci lepiej przygotować się do rekrutacji:

• http://uxbite.com/2011/11/raport-uxbite-kariera-w-ux/
• http://www.slideshare.net/tomaszskorski/studia-uxd-katowice-wykad-kocowy

Czy nie mając studiów związanych z IT mam jakieś szanse?

Tak, jak najbardziej a nawet lepiej jak osoba skończyła psychologie, ponieważ bardzo dużo decyzji projektowych opiera się na tym  jak ludzie myślą, postrzegają i podejmują decyzję. W branży najważniejsze są Twoje umiejętności, studia są pewnym wyznacznikiem potencjalnych Twoich mocnych i słabych stron ale niczego nie przekreślają. Znam dużo dobrych projektantów, którzy kończyli studia ekonomiczne, filozoficzne, socjologiczne itd… W naszej branży bardziej liczy się człowiek jego umiejętności i doświadczenie niż wykształcenie.

Co powinienem / powinnam wiedzieć żeby być wartościowym dla tej branży? / czego się nauczyć? / co potrafić zrobić?

Tutaj idealnie pasowałaby odpowiedź to zależy:) Bo prawda jest taka, że w branży są różne poziomy wiedzy klientów / pracodawców i zależności od rozwoju UX w firmie i jej potrzeb inaczej są wartościowane. A dodatkowo nie które firmy zakres wymaganych kompetencji dla UX’a tworzy na podstawie diagnozy jakich kompetencji z tej dziedziny brakuje w ich firmie.

Wiedza:

• Musisz wiedzieć jak ludzie postrzegają świat, podejmują decyzje oraz jak emocje i wpływ społeczny wpływają na nie.
• Wiedzieć jak działa technologia (nie musisz umieć programować ale musisz znać ograniczenia i możliwości danej technologii ).
• Znać zasady wykorzystania kolorów, grid, layout i typografii oraz dostępności.
• Wiedzieć jakie jakie są obecnie trendy w projektowaniu, jakie wzorce projektowe wykorzystywane są na WWW / iOS / Android.
• Znać zasady projektowania rozwiązań mobilnych w tym responsywności treści oraz różnic związanych z komunikacją przez dotyk.
• Wiedzieć jak działa biznes produktów i usług interaktywnych.
• Znać kluczowe dla biznesu wskaźniki.
• Znać podstawy z analityki internetowej.

Umiejętności:

• Projektowania i weryfikacji czy stworzone rozwiązanie jest użyteczne i rozwiązuje problem dla którego zostało zaprojektowane.
• Przeprowadzania testów użyteczności  i wyciągania z nich informacji co trzeba w aplikacji poprawić.
• Przygotowania i poprowadzenia warsztatów z klientem / użytkownikami
• Zadawania pytań i upraszczania problemów
• Wyciągania od klienta wymagań, przetwarzania ich w konkretny pomysł.
• Prezentowania swojego rozwiązania i wytłumaczenia współpracownikom i klientowi dlaczego rozwiązanie zostało zaprojektowane w ten sposób
• Tworzenia microcopy(micro-treścią nazywamy każdy kawałek tekstu, który jest na stronie może to być etykieta nad polem input, treść na przycisku itd…).
• Komunikować się w języku Szekspira 🙂 Dużo materiałów i klientów jest anglojęzycznych, więc bez znajomości angielskiego się nie obędzie.

To są kluczowe kompetencje, które pozwolą Ci odnaleźć się w większości projektów i nazwałbym je podstawowymi. Kolejne kompetencje są zależne od tego, w którą stronę chcesz iść i co Cię kręci. Ogólnie specjaliści od User Experience kierują się bardziej w stronę pracy nad strategią produktów / usług. Czyli im większe masz doświadczenie tym więcej pracujesz nad strategią produktu / usługi niż na detalach interfejsu.

Dla lepszego zrozumienia jakie kompetencje mogą być Ci potrzebne podzieliłem scieżke rozwoju na 3 role:

• UX Designer / Interaction Designer
• UX Researcher
• UX Strategies / Service Designer

UX Designer / Interaction Designer  

Względem UX Designer większy nacisk kładziony jest na projektowanie, tutaj w zależności od firmy efektem twojej pracy może być makieta lo-fi lub rozwiązanie całkowicie zaprojektowane i zakodowane / zaprogramowane (CSS, HTML, JS) przez Ciebie.

Dla tej roli kluczowa będzie:

• Umiejętność zaprojektowania architektury informacji: strukturę strony, nawigacji, etykiet.
• Umiejętność zaprojektowania interakcji: diagramów przepływu, formularzy, micro-interakcji i efektów przejścia(transition animations)
• Znajomość CSS, HTML, Javascript.(nie które firmy wymagają, żeby UX programował)
• Umiejętność pracy w podejściu kaskadowym(waterfall) i iteracyjnym(Agile/Lean) czyli przy podejściu kaskadowym na początku jest tworzony cały projekt i dokumentacja, przy podejściu iteracyjnym cały projekt jest podzielony na części tzw. sprinty i po określonym czasie, np. 2 tygodniach dostarczane jest gotowa działająca część projektu.
• Umiejętność oceny projektów graficznych pod względem UX (nie które firmy wymagają, żeby UX przygotował także grafikę)

UX Reasercher

Największy nacisk przy badaczach położony jest na umiejętność poznawania potrzeb, kontekstu użycia użytkowników i definiowania problemów oraz przełożenia tych informacji na wartościowe rekomendacje. Najmniej tych kompetencji jest obecnie dostępnych na rynku, ale także ten rynek dopiero się rozwija.

Dla tej roli kluczowa będzie:

• Umiejętność zorganizować, przeprowadzenia i wyciągnięcia wniosków na podstawie badań pogłębionych(IDI), badań etnograficznych, testów użyteczności, itd…
• Umiejętność przygotowania, przeprowadzenia i wnioskowanie na podstawie testów A/B
• Umiejętność analizowania danych z narzędzi analitycznych
• Znajomość i umiejętność wykorzystania zdalnych narzędzi badawczych
• Umiejętność przygotowania wniosków z badań(ilościowych i jakościowych) w postaci łatwo przyswajalnej dla klienta
• Umiejętność przygotowania warsztatów z projektowania partycypacyjnego
• Umiejętność wyciągania wartościowych problemów, wskazówek z badań i przygotowanie na ich podstawie wdrażalnych rekomendacji.

UX Strategies/ Service Designer

Największy nacisk skupiony na wsparcie biznesu przy definiowaniu usług i produktów.

Dla tej roli kluczowa będzie:

• Przekrojowa wiedza odnośnie projektowania i badań.
• Duże doświadczenie w tworzeniu produktów i usług technologicznych.
• Wiedza jak wykorzystać narzędzia projektowe i badawcze w celu dostarczenia wartości dla biznesu i użytkowników.
• Swiadomość tego co można osiągnąć przy różnych podejściach projektowych (Lean UX. Startup Lean, Agile UX)
• Wiedza odnośnie procesów biznesowych związanych z tworzeniem produktów i usług.
• Umiejętność opracowania z klientem Business Model Canvas
• Umiejętność mapowania miejsc styku użytkowników.
• Umiejętność definiowania strategii produktowej.

UX Makieciarz (Kim nie chcesz zostać)

• Przekłada na makietę to co chcą przełożeni bez zrozumienia problemu i dostosowania go do potrzeb użytkowników
• Jego kluczowa kompetencja to makietowanie elementów interfejsu
• Nie umie zweryfikować swoich projektów i opiera ocenę projektów na opinii innych.
• Nie wie dlaczego w ten sposób zaprojektował rozwiązanie.
• Nie wie jak ludzie podejmują decyzje np. dlaczego buttony powinny nawoływać do działania.
• Na konstruktywne uwagi odnośnie projektów reaguje wrogo i histerycznie.
• Tworzy problemy, a nie rozwiązania

Oczywiście powyższy podział jest subiektywny i jest tylko punktem odniesienia na co zwrócić uwagę i czego się wystrzegać.Obojętnie w, którym kierunku pójdziesz pamiętaj, żeby tworzyć dobre produkty i usługi.

Polecam także obejrzeć prezentacje Neil’a Gaiman’a Make good Art, w której opowiada jak wygląda praca w branży kreatywnej i jak sam zdobył pierwszą prace:)

Trzymam kciuki za Twój sukces zawodowy 🙂